Per 2 juni: Verdachten actiever wijzen op rechten

De politie moet verdachten actiever informeren over allerlei rechten als zij worden aangehouden of staandegehouden. Doen ze dit niet, dan ontstaan er later problemen bij de rechter. Nieuwe EU-wetgeving hierover wordt vanaf maandag 2 juni 2014 van kracht. Een soortgelijk artikel wordt opgenomen in het Wetboek van Strafvordering, als artikel 27c.

Verdachten op hun rechten wijzen moeten we nu al. De nieuwe regels bepalen echter dat we dit nog actiever moeten oppakken. Doen we dat niet correct, dan ontstaan er problemen bij de rechter als de zaak wordt behandeld. Welke consequenties hebben de nieuwe regels voor het werk op straat?

Staande- of aanhouding
Bij een aanhouding of staandehouding moet de verdachte geinformeerd worden van welk feit hij exact verdacht wordt. Op het moment dat we vragen stellen aan de verdachte, moet hem ook worden meegedeeld dat hij het recht heeft om zelf een advocaat te raadplegen.

Aangehouden verdachte
Direct na aanhouding, maar in elk geval vóór het verhoor begint, moet de verdachte schriftelijk geinformeerd worden over specifieke rechten als het zwijgrecht, het recht over bijstand door een advocaat en het recht op een tolk. Afgesproken is dat dit gebeurt op het moment van voorgeleiding bij de hulpofficier van justitie. De HOvJ krijgt hiervoor de beschikking over een standaard formulier, in feite een uitbreiding van de huidige Salduz-folder. Dit formulier komt beschikbaar in het Nederlands en in een twintigtal veelvoorkomende, buitenlandse talen.

PV van aanhouding / verhoor
In het proces-verbaal van aanhouding moet worden opgenomen dat de verbalisant de verdachte heeft geïnformeerd van welk feit hij verdacht wordt. In het proces-verbaal van verhoor moet expliciet opgenomen worden dat de verdachte voorafgaand aan het verhoor is gewezen op zijn rechten.

Implementatie
Vanaf 2 juni 2014 moet de HOvJ de aangehouden verdachten nog mondeling informeren omdat de folders nog niet klaar zijn. Als de het Wetboek van Strafvordering formeel is gewijzigd, wordt de folder gekoppeld aan de Arrestantenmodule. Ook worden de tekstblokken voor de processen-verbaal in BVH aangepast.

Bijlagen: